Trong y học hiện đại ngày nay, có một nhóm người có tên gọi khá “bí ẩn” là bộ phận Kỹ sư lâm sàng (Clinical Engineer). Vậy, kỹ sư lâm sàng là ai?

Kỹ sư lâm sàng là…?

Theo Hiệp hội Kỹ sư lâm sàng Mỹ (ACCE) thì kỹ sư lâm sàng là những chuyên gia cũng như người hỗ trợ và nâng cao việc chăm sóc bệnh nhân bằng việc áp dụng kỹ thuật và các kỹ năng quản lý vào lĩnh vực chăm sóc sức khỏe.

Cụ thể, họ sử dụng kết hợp kiến thức về kĩ thuật và sinh học cũng như khả năng sử dụng các phần mềm máy tính, mô hình toán học để thiết kế, phát triển, bảo trì các thiết bị dùng trong chuẩn đoán bệnh và điều trị bệnh. Nói cách khác, họ là những người làm việc với máy móc, thiết bị hay các công nghệ nhằm tìm kiếm các phương pháp chuẩn đoán cũng như điều trị bệnh. Ngoài ra các thiết bị đó còn có thể sử dụng trong phẫu thuật lỗ khóa, thiết kế xe lăn hoặc tay chân giả cho người khuyết tật.

Hiện nay, y học lâm sàng ngày càng phụ thuộc vào các kĩ thuật cùng với những thiết bị phức tạp, người kỹ sư lâm sàng trở thành cầu nối giữa y học hiện đại và kĩ thuật hiện đại. Kỹ sư lâm sàng có thể làm việc cùng các chuyên gia y tế trong việc nghiên cứu loại dược phẩm mới hoặc các quy trình chữa bệnh.

Kỹ sư lâm sàng được đào tạo nền tảng là các ngành kỹ thuật truyền thống, bổ sung thêm các kiến thức sinh lý học, các yếu tố về con người, phương pháp phân tích hệ thống, phương pháp đo lường, thuật ngữ y học, kiến thức về trang thiết bị. Việc này được thực hiện thông qua các khóa huấn luyện hay thực tập tại môi trường bệnh viện nhằm cung cấp cho sinh viên một cơ sở vững chắc về hoạt động trong bệnh viện, giao thức hoạt động cũng như các vấn đề về đạo đức.

Những nền tảng này giúp kỹ sư lâm sàng có thể đảm nhận nhiều vai trò trong nghiên cứu, thiết kế, giáo dục, và thông thường nhất là trong môi trường lâm sàng. Họ thường là người phiên dịch giữa những thế giới của những chuyên gia về y học, kỹ thuật, kinh doanh. Ngày nay, kỹ thuật chăm sóc sức khỏe đã chồng lấn vào ngành viễn thông, công nghệ thông tin… các thiết bị y tế cũng trở nên phức tạp hơn trước đây rất nhiều.

Kỹ sư lâm sàng làm gì?

Các kỹ sư lâm sàng làm rất nhiều công việc trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, nhưng điều quan trọng nhất là họ tạo ra sự khác biệt.

Trong bệnh viện, kỹ sư lâm sàng thường đóng vai trò là một người quản lý kỹ thuật cho các hệ thống thiết bị y tế. Trách nhiệm trong trường hợp này bao gồm việc quản lý tài chính và ngân sách, quản lý hợp các đồng bảo trì, hệ thống xử lý dữ liệu để quản lý thiết bị y tế. Kỹ sư lâm sàng làm việc trong bệnh viện còn có trách nhiệm giám sát các nhân viên bảo trì nội bộ. Các kỹ sư lâm sàng này cũng có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự an toàn và hiệu quả của các trang thiết bị y tế.

Các kỹ sư lâm sàng còn thể hiện vai trò trong quá trình lên kế hoạch và trong việc đánh giá các kỹ thuật mới, đảm bảo việc thực hiện các quy chuẩn trong lĩnh vực quản lý kỹ thuật y học, điều tra các sự cố, tập huấn và đào tạo cho các nhân viên y tế, nhân viên kỹ thuật. Quy mô các hoạt động này ngày càng được mở rộng nhanh chóng do xu hướng tích hợp nhiều kỹ thuật hiện đại trong các thiết bị y tế cũng như ranh giới giữa hệ thống y học, thông tin, truyền thông ngày càng trở nên không rõ ràng.

Ở một môi trường khác, kỹ sư lâm sàng làm việc trong lĩnh vực công nghiệp có nhiệm vụ đảm bảo các sản phẩm mới đáp ứng được các yêu cầu về y học trong tương lai. Họ tham gia vào tất cả các bước phát triển một sản phẩm thiết bị y tế mới, từ giai đoạn ý tưởng, thiết kế thiết bị đến giai đoạn bán thiết bị ra thị trường và giai đoạn hậu mãi. Thông thường, họ làm việc với một nhóm điều dưỡng và các chuyên gia tại bệnh viện trong việc đánh giá những khái niệm và những sản phẩm mới, trong quá trình thử nghiệm lâm sàng.

Một số công việc cụ thể của họ:

• Kiểm tra các thiết bị như hỗ trợ đi lại, xe lăn hay các công nghệ hỗ trợ giọng nói.
• Thiết kế chân tay nhân tạo cho người khuyết tật, van tim, các khớp nhân tạo hay các bộ phận khác cấy ghép với các mô của họ, giảm thiểu nguy cơ cơ thể từ chối các bộ phận đó.
• Thiết kế các thiết bị cho phép bác sĩ thử nghiệm với các biện pháp kỹ thuật y tế mới ví dụ như dụng cụ quang học cho phẫu thuật lỗ khóa.
• Thiết kế các chương trình điện tử, đánh giá mẫu, giải quyết sự cố, thiết kế lại… nhằm giúp hoạt động của thiết bị được trơn tru và an toàn.
• Tiếp cận thị trường hay các công ty để bán các sản phẩm mà mình thiết kế ra.
• Đào tạo cán bộ kỹ thuật, lâm sàng.
• Nghiên cứu, giải quyết các vấn đề lâm sàng bằng cách thu thập thông tin từ bảng câu hỏi, phỏng vấn hay các buổi họp nhóm.
• Hàng ngày quản lý việc sử dụng các thiết bị như máy scan, máy chụp và hệ thống giám sát, điều hành.
• Thực hiện đảm bảo chất lượng của thiết bị, hoạt động chính xác và an toàn.
• Làm việc với các nhà khoa học, nhà hóa học, các nhà khoa học y tế để nghiên cứu các khía cạnh của hệ thống sinh học con người và động vật.

Kỹ sư lâm sàng làm việc ở đâu?

Kỹ sư lâm sàng có thể làm việc trong các bệnh viện, trung tâm y tế, cũng có thể làm việc trong lĩnh vực công nghiệp nhằm đảm bảo các sản phẩm mới đáp ứng được yêu cầu sinh học. Họ cũng có thể làm việc tại các phòng khám tư, là người tư vấn, giải quyết các vấn đề liên quan cho các tổ chức của chính phủ, phi chính phủ hoặc tổ chức quốc tế hoặc quản lý các cơ sở chăm sóc sức khỏe. Nếu yêu thích kinh doanh, họ cũng có thể kết hợp kinh doanh, bán các thiết bị mà mình thiết kế ra. Một lựa chọn khác cho kỹ sư lâm sàng là trở thành nhà nghiên cứu, giảng viên, giáo viên cho các trường học.

Nếu làm việc trong bệnh viện, kỹ sư lâm sàng cần phân chia thời gian giữa các hoạt động kỹ thuật và y tế. Ngoài ra, kỹ sư lâm sàng cũng cần đến các tỉnh để kiểm tra, bảo trì các loại máy móc y tế tại các bệnh viện hay trung tâm y tế hoặc tham dự các hội thảo, cuộc họp có liên quan. Nếu làm việc nghiên cứu, kỹ sư lâm sàng thường làm việc trong phòng thí nghiệm và cũng có thể phải đi giới thiệu các máy móc mới tới các bệnh viện.