Nhà biên kịch Paul Haggis từng chia sẻ: “Nếu bạn viết ra một kịch bản tuyệt vời và đặt nó vào ngăn kéo troake, vẫn có một ai đó tìm ra nó. Nếu bạn viết ra một kịch bản tệ hại và gửi đi cả trăm nghìn bản, nó vẫn chẳng thể được bán. Bí quyết rất đơn giản: hãy viết một kịch bản tuyệt vời. Tôi không hề có ý cợt nhả ở đây. Đó là sự thật!”.

Nhà biên kịch là ai?

Nhà biên kịch là người đầu tiên tạo dựng toàn bộ câu chuyện trên phim: lựa chọn bối cảnh, nhân vật sẽ xuất hiện, cá tính, ngôn ngữ của họ. Một số nhà biên kịch tham gia trực tiếp vào quá trình làm phim, cùng lựa chọn diễn viên, đề nghị thay đổi cách diễn xuất cho phù hợp với yêu cầu của kịch bản… Có trường hợp đạo diễn đồng thời là người viết kịch bản phim hay kiêm luôn vai trò đạo diễn.

Với nghề nghiệp này, giới hạn của sự tưởng tượng là vô biên. Bạn có thể phát huy một cách tối đa những gì mình tưởng tượng ra, tạo ra bất cứ điều gì bạn mong muốn. Bạn cũng sẽ có cơ hội đi nhiều nơi, giao lưu với nhiều nền văn hóa và con người vì những nhà sản xuất phim luôn cố gắng mang tới cho biên kịch cơ hội khám phá và học hỏi để viết nên những kịch bản hấp dẫn.

Nhà biên kịch làm gì?

Công việc của một nhà biên kịch bao gồm:

• Tìm kiếm ý tưởng: phải biết nắm bắt ý tưởng, từ đó hình thành nên một câu chuyện. Ngoài ra ý tưởng cũng có thể bắt nguồn từ một tác phẩm văn học mà biên kịch được giao viết kịch bản. Trong trường hợp này chất liệu đời sống vẫn rất cần thiết.
• Chọn lọc và phát triển ý tưởng: biên kịch phải chọn lựa những ý tưởng tạo ấn tượng mạnh nhất, khơi dậy cảm hứng để có động lực viết thành một kịch bản. Sau đó nghĩ đến cốt truyện, bối cảnh, tình huống, nhân vật, sự kiện, những dữ kiện bổ sung,…
• Tạo ấn tượng riêng cho kịch bản: một kịch bản ấn tượng với những tuyến nhân vật, chi tiết độc đáo sẽ quyết định mức độ thành công của tác phẩm.
• Hoàn chỉnh tác phẩm: viết trọn vẹn câu chuyện có mở đầu, kết thúc, quá trình, diễn biến, thể hiện những điều muốn gửi gắm. Ngoài ra biên kịch còn tóm tắt kịch bản chỉ trong một hai câu ngắn khi đã hoàn thành tác phẩm.
• Nhận xét, đánh giá, sửa chữa kịch bản: hoàn thành kịch bản, biên kịch chuyển kịch bản cho đoàn làm phim để cùng nhận xét, đánh giá, sửa lại nếu cần.

Nhà biên kịch làm việc ở đâu?

Hiện nay, các đài truyền hình, những hãng sản xuất phim truyền hình, hãng điện ảnh lớn đều có phòng biên kịch. Bên cạnh đó, những công ty chuyên về kịch bản hiện đang bắt đầu hình thành, giúp bạn có thể sáng tác kịch bản theo một kế hoạch lao động cụ thể và chuyên nghiệp. Ngoài ra, trong nhiều công ty truyền thông và quảng cáo, bộ phận biên kịch (thường được gọi với cái tên copywriter) cũng là một phần không thể thiếu. Bạn cũng có thể làm một nhà biên kịch tự do, không thuộc về cơ quan, đơn vị, tổ chức làm phim nào.

Cùng với sự phát triển của điện ảnh, truyền hình và truyền thông, mức lương dành cho biên kịch đã tăng lên rất nhiều. Tại Việt Nam, với sự tham gia của các công ty làm phim tư nhân, thu nhập của nghề biên kịch ngày càng được cải thiện. Các nhà biên kịch truyền hình thu nhập trung bình 5 đến 7 triệu đồng cho một tập phim truyền hình. Những nhà biên kịch của các hãng phim lớn tại Việt Nam hiện nay như Phước Sang, Thiên Ngân còn có thể lên tới 10 triệu đồng một tập. Tuy nhiên, các nhà biên kịch cũng gặp phải những khó khăn trong nghề như: bị ép giá, quỵt tiền, ăn cắp ý tưởng,…

Làm thế nào để trở thành nhà biên kịch?

Thực tế cho thấy, giống nhiều nghề nghiệp mang đặc trưng sáng tạo, thiên về năng khiếu, bạn có thể bắt đầu với nghề biên kịch đơn thuần do sở thích. Tuy nhiên, nếu bạn muốn trở thành một nhà biên kịch chuyên nghiệp, đào tạo chuyên môn sẽ rất có ích cho bạn, giúp bạn bắt nhịp và tiến bước nhanh hơn trong nghề nghiệp bạn đã lựa chọn.

Hiện nay, điểm đào tạo các nhà biên kịch chính quy nhất là Đại học Sân Khấu Điện ảnh Hà Nội. Hàng năm, trường đều tuyển sinh vào khoa Biên kịch, nhưng với số lượng không nhiều, thông qua sự chọn lựa rất nghiêm ngặt.

Hiện nay, quỹ Ford của Hoa Kỳ đã liên kết với Trường Đại học Khoa Học Xã Hội và Nhân Văn cũng mở lớp đào tạo về biên kịch và phê bình điện ảnh.