Trí tuệ nhân tạo – AI (Artificial Intelligence) là một trong những ngành trụ cột quan trọng trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay. Có thể thấy, AI đang được tích hợp trong rất nhiều lĩnh vực và dần góp phần thay đổi bộ mặt nhân loại ngày một tốt đẹp hơn. 

Nhiều ví dụ giúp bạn có cái nhìn về sự tiến bộ vượt bậc của trí tuệ nhân tạo trong thời gian gần đây:

• Robot Sophia có thiết kế giống con người, được trang bị trí thông minh nhân tạo, có khả năng trò chuyện với con người, có thể thể hiện 62 nét mặt sắc thái biểu cảm khác nhau trên khuôn mặt.
• Chương trình AlphaGo Zero đánh bại AlphaGo trong môn cờ vây chỉ bằng cách tự học chơi. Trước đó, AlphaGo đã đánh bại Lee Sedol - kỳ thủ cờ vây người Hàn Quốc, đương kim vô địch cờ vây thế giới.

Tuy nhiên, nhiều người lại cho rằng trí tuệ là những công nghệ chỉ áp dụng như trong phim khoa học viễn tưởng, ngành này rất khó học tại Việt Nam.  Điều này có đúng không? Triển vọng của ngành trí tuệ nhân tạo? Cơ hội, vị trí việc làm của ngành trí tuệ nhân tạo? Hãy cùng trả lời các câu hỏi trên về ngành trí tuệ nhân tạo  nhé!

1.Hiểu như thế nào về ngành trí tuệ nhân tạo

Trí tuệ nhân tạo hay trí thông minh nhân tạo (Artificial intelligence  – viết tắt là AI) là một ngành thuộc lĩnh vực khoa học máy tính (Computer science). Là trí tuệ do con người lập trình tạo nên với mục tiêu giúp máy tính thông minh hơn. Cụ thể, trí tuệ nhân tạo giúp máy tính biết suy nghĩ và lập luận để giải quyết vấn đề, biết giao tiếp do hiểu ngôn ngữ, tiếng nói, biết học và tự thích nghi,…

Trí tuệ nhân tạo có chỉ có trong phim khoa học viễn tưởng?

Với sự phát triển của cuộc cách mạng công nghệ 4.0, trí tuệ nhân tạo không còn chỉ tồn tại trong phim khoa học viễn tưởng mà đã đi vào nhiều mặt của đời sống con người. 

• Thiết kế web: trí tuệ nhân tạo có thể khiến các trang web trông chuyên nghiệp trong thời gian rất ngắn và chi phí thấp hơn nhiều.
• Chatbot: trí tuệ nhân tạo cho phép tự động hóa trả lời khách hàng.
• An ninh mạng: trí tuệ nhân tạo cho phép tự động hóa việc phát hiện mối đe dọa và chiến đấu mà không cần sự tham gia của con người. Trí tuệ nhân tạo đã được sử dụng để bảo vệ mật khẩu và phát hiện xác thực.
• Tài chính và kinh tế: các giao dịch sẽ được trí tuệ nhân tạo xử lý thay vì con người nên tốc độ xử lý và độ chính xác sẽ nhanh hơn nhiều. Trí tuệ nhân tạo cũng gợi ý mặt hàng mua sắm cho người tiêu dùng dựa trên dữ liệu mua sắm quá khứ của người đó.
• Nghệ thuật và thiết kế: Trí tuệ nhân tạo có thể tạo ra các mẫu mới với tốc độ cao, hiệu quả tốt và tính chân thực.
• Giáo dục: Trí tuệ nhân tạo  hướng tới điều chỉnh điểm mạnh và điểm yếu của từng học sinh.
• Kỹ thuật Ô tô: xe không người lái
• Chăm sóc sức khỏe: Các chương trình trí tuệ nhân tạo  đang được phát triển và sử dụng trong chẩn đoán, điều trị, phát triển thuốc và theo dõi và chăm sóc bệnh nhân. Trong công cuộc chống lại đại dịch Covid, trí tuệ nhân tạo cũng đang được nghiên cứu sử dụng phát hiện, khoanh vùng, quản lý Covid.

2. Triển vọng nghề nghiệp của ngành Trí tuệ nhân tạo

2.1 Môi trường vĩ mô 

Báo cáo của hãng phân tích thị trường IDC dự báo, doanh thu thị trường trí tuệ nhân tạo trên toàn thế giới năm 2020 tăng khoảng 12,3% so năm 2019. Với sự gia tăng này, doanh thu thị trường trí tuệ nhân tạo  có thể đạt 156,5 tỷ USD trong năm nay. IDC cho biết, sự tăng trưởng trong năm 2020 chậm hơn do tác động của đại dịch Covid-19, nhưng họ cho rằng, đầu tư vào AI sẽ phục hồi một cách nhanh chóng.dự đoan đến 2025, giá trị sẽ là 169 tỷ USD, đến năm 2035 sẽ khoảng 15.700 tỷ USD, các lĩnh vực liên quan nhiều nhất đến AI sẽ là bán lẻ, ngành ngân hàng, y tế, sản xuất,….

Tại Việt Nam, chính phủ xác định trí tuệ nhân tạo là một trong các công nghệ đột phá, mũi nhọn của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 với nhiều chính sách ưu đãu về giáo dục đào tạo, thuế, kêu gọi đầu tư. Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam khẳng định: “Khoa học công nghệ nói chung, công nghệ thông tin, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo nói riêng là công cụ mang lại những thời cơ rất lớn để Việt Nam phát triển nhanh hơn, bắt kịp với các nước phát triển”. 

2.2  Mức thu nhập của nhân lực ngành trí tuệ nhân tạo

Báo cáo "Thị trường IT Việt Nam - Developers Recruitment State 2021" do TopDev vừa công bố cho biết, tính đến quý II, kỹ sư trí tuệ nhân tạo (AI) và máy học (Machine Learning) là vị trí có mức lương trung bình hàng tháng cao nhất trong các kỹ sư IT, đạt 3.054 USD (khoảng 70 triệu đồng).

Ngoài ra, nếu kỹ sư trí tuệ nhân tạo có tay nghề và nhận dự án thì thu nhập sẽ cao hơn nhiều. Đây cũng là ngành có nhiều cơ hội làm việc tại nhiều quốc gia trên thế giới do tình trạng “khát” nhân lực AI trên toàn cầu.

2.3 Các vị trí đảm nhận sau khi tốt nghiệp của ngành trí tuệ nhân tạo

Sau khi tốt nghiệp ra trường, sinh viên ngành Trí tuệ nhân tạo có thể đảm nhận các vị trí sau:

• Kỹ sư trí tuệ nhân tạo (AI Engineer): tiếp nhận mô hình từ AI Researcher là những source code và thực hiện công tác huấn luyện dựa trên dữ liệu của công ty để ra được mô hình sau cùng, gồm 2 vị trí: Phát triển ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong một lĩnh vực, doanh nghiệp cụ thể: tài chính, ngân hàng, ô tô,…: thường đòi hỏi AI Engineeer có thêm kiến thức nền về lĩnh vực mình đang làm việc;  Phát triển hệ thống tự động hóa, robot.
• Chuyên gia nghiên cứu chuyên sâu về trí tuệ nhân tạo (AI Researcher): là người nghiên cứu, đọc các công bố khoa học, sau đó suy nghĩ làm thế nào để biến nó thành cái của riêng mình, sao cho phù hợp với dự án. Họ là những người làm ra những mô hình (model) đầu tiên nhất, sau đó gửi qua cho kỹ sư trí tuệ nhân tạo.

3.  Các tố chất cần có để thành công trong ngành trí tuệ nhân tạo

• Niềm đam mê
• Khả năng tư duy logic tốt
• Nền tảng toán học tốt 
• Không ngại tìm tòi, đặt câu hỏi khó
• Khả năng  ngoại ngữ tốt: (trước hết để học tập, nghiên cứu trao đổi vì hầu hết các tài liệu đều bằng tiếng Anh.)

Nhân lực trí tuệ nhân tạo có tay nghề tại Việt Nam luôn được săn đón bởi cả doanh nghiệp trong và ngoài nước, tuy nhiên để trở thành kỹ sư trí tuệ nhân tạo ( hay nhà nghiên cứu trí tuệ  nhân tạo cũng đòi hỏi đầu tư nhiều thời gian và chất xám trong đó “kĩ năng lập trình” được xem là cửa ải quan trọng phải đầu tư và làm chủ.

Hàng năm, trên thế giới có nhiều cuộc thi dành cho các sinh viên, kĩ sư trí tuệ nhân tạo. Các sinh viên, người trong ngành có thể  tham gia để học hỏi, tìm đồng đội, khẳng định năng lực và tìm cơ hội việc làm, hợp tác

4. Ngành trí tuệ nhân tạo học những gì?

Các môn học tiêu biểu: Thiết kế Web,Toán rời rạc, Thực hành C, Các hệ cơ sở dữ liệu, Lập trình hướng đối tượng,Cấu trúc dữ liệu và giải thuật, Thực hành OOP với Java, Nhập môn Kỹ thuật Phần mềm, Phát triển ứng dụng Java Web, Xác xuất thống kê, Giải thuật nâng cao, Trí tuệ nhân tạo, Đồ hoạ máy tính, Lập trình Python, Tối ưu hoá tổ hợp, Lập trình hệ thống, Machine Learning.